Bal 8.000 Mënsche si gemellt ëm d'Liewe komm an zéngdausende vun anere blesséiert duerch den zerstéierende Äerdbiewen, deen d'Tierkei a Syrien e Méindeg gerëselt huet.
Dausende vu Gebaier sinn an den zwou Natiounen zesummegeklappt an Hëllefsagenturen warnen virun "katastrophesche" Auswierkungen am Nordweste vu Syrien, wou Millioune vu vulnérabel an déplacéiert Leit scho op humanitär Ënnerstëtzung vertraut hunn.
Massive Rettungsefforten sinn amgaang mat der globaler Gemeinschaft, déi Hëllef bei Sich- an Erhuelungsoperatiounen ubitt.Mëttlerweil hunn d'Agencen gewarnt datt Doudesfäll vun der Katastroph däitlech méi héich kéinte klammen.
Hei ass wat mir iwwer de Quake wëssen a firwat et sou déidlech war.
Wou ass den Äerdbiewen getraff?
Ee vun de mächtegsten Äerdbiewen, déi d'Regioun an engem Joerhonnert getraff hunn, huet d'Awunner an de fréie Stonnen vum Méindeg de Moien ëm 4 Auer geschloen. 24,1 Kilometer (14,9 Meilen), sot d'US Geologesch Survey (USGS).
Eng Serie vun Aftershocks hunn duerch d'Regioun an den direkten Stonnen nom initialen Tëschefall reverberéiert.En Noschock vun der Magnitude vun 6,7 ass 11 Minutte nom éischten Äerdbiewen gefollegt, awer dee gréissten Templour, dee 7,5 an der Magnitude gemooss huet, huet ongeféier néng Stonne méi spéit um 1:24 Auer geschloen, laut USGS.
Dësen Aftershock vun 7,5 Magnitude, deen ongeféier 95 Kilometer (59 Meilen) nërdlech vum initialen Äerdbiewen getraff huet, ass dee stäerkste vu méi wéi 100 Noschocken, déi bis elo opgeholl goufen.
Rettungsdéngschter rennen elo géint d'Zäit an d'Elementer fir d'Iwwerliewenden aus ënner Dreck op béide Säiten vun der Grenz erauszezéien.Méi wéi 5.700 Gebaier an der Tierkei sinn zesummegefall, laut der Katastrophenagence vum Land.
D'Biewen vum Méindeg war och ee vun de stäerkste, déi d'Tierkei am leschte Joerhonnert erlieft huet - e Äerdbiewen vun 7,8 Stäerkt huet den Oste vum Land am Joer 1939 getraff, wat zu méi wéi 30.000 Doudesfäll gefouert huet, laut USGS.
Firwat geschéien Äerdbiewen?
Äerdbiewen geschéien op all Kontinent vun der Welt - vun den héchste Biergspëtzten am Himalayan Bierger zu den ënneschten Däller, wéi d'Doudege Mier, zu der bitter kal Regioune vun Antarktis.Wéi och ëmmer, d'Verdeelung vun dësen Äerdbiewen ass net zoufälleg.
D'USGS beschreift en Äerdbiewen als "de Buedem rëselt duerch e plötzleche Rutsch op e Feeler.Spannungen an der baussenzeger Schicht vun der Äerd drécken d'Säite vun der Feeler zesummen.Stress baut sech op an d'Fielsen rutschen op eemol, Energie a Wellen entlooss, déi duerch d'Äerdkrust reesen an d'Schüttelen verursaachen, déi mir während engem Äerdbiewen fillen.
Äerdbiewen gi gemooss mat Seismographien, déi d'seismesch Wellen iwwerwaachen, déi no engem Äerdbiewen duerch d'Äerd reesen.
Vill kënnen de Begrëff "Richter Skala" erkennen, dee Wëssenschaftler virdru fir vill Jore benotzt hunn, awer dës Deeg verfollegen se allgemeng d'Modified Mercalli Intensity Scale (MMI), wat eng méi genee Mooss fir d'Gréisst vun engem Quake ass, laut USGS.
Wéi Äerdbiewen gemooss ginn
Firwat war dës sou déidlech?
Eng Rei Faktoren hunn dozou bäigedroen, datt dëst Äerdbiewen sou déidlech ass.Ee vun hinnen ass d'Zäit vum Dag et geschitt ass.Mat dem Äerdbiewen moies fréi, ware vill Leit an hire Better, wéi et geschitt ass, a sinn elo ënner dem Schutt vun hiren Haiser agespaart.
Zousätzlech, mat engem kalen a naass Wiedersystem, deen duerch d'Regioun beweegt, hunn aarmséileg Konditiounen d'Rettungs- an Erhuelungsefforten op béide Säiten vun der Grenz wesentlech méi Erausfuerderung gemaach.
D'Temperaturen si scho batter niddereg, bis e Mëttwoch sollen awer e puer Grad ënner Null falen.
En Déifdrockgebitt hänkt momentan iwwer d'Tierkei a Syrien.Wéi dat weidergeet, bréngt dëst "däitlech méi kal Loft" aus der Mëtt vun der Tierkei erof, laut dem CNN Senior Meteorolog Britley Ritz.
Et gëtt virausgesot -4 Grad Celsius (24,8 Grad Fahrenheit) zu Gaziantep an -2 Grad zu Aleppo um Mëttwoch de Moien.Um Donneschdeg falen d'Prognosen weider op -6 Grad respektiv -4 Grad.
D'Konditioune hunn et scho Erausfuerderung fir Hëllefsteams gemaach fir de betraffene Gebitt z'erreechen, sot den tierkesche Gesondheetsminister Fahrettin Koca, a bäigefüügt datt Helikoptere e Méindeg net konnte starten wéinst dem schlechte Wieder.
Trotz de Bedéngungen hunn d'Beamten d'Awunner gefrot fir Gebaier fir hir eege Sécherheet ze verloossen am Zesummenhang mat zousätzlech Aftershocks.
Mat sou vill Schued a béide Länner, fänken vill un Froen ze stellen iwwer d'Roll déi lokal Bauinfrastruktur an der Tragedie gespillt hätt.
Den USGS Strukturingenieur Kishor Jaiswal huet dem CNN en Dënschdeg gesot datt d'Tierkei bedeitend Äerdbiewen an der Vergaangenheet erlieft huet, dorënner en Äerdbiewen am Joer 1999 deengetraff Südweste Tierkeia méi wéi 14.000 Leit ëmbruecht.
De Jaiswal sot, datt vill Deeler vun der Tierkei als ganz héich seismesch Geforzonen bezeechent goufen an, wéi esou, Baureglementer an der Regioun bedeit datt Bauprojeten dës Aarte vun Eventer widderstoen an am meeschte Fäll katastrophal Zesummebroch vermeiden - wa se richteg gemaach ginn.
Awer net all Gebaier goufen no dem modernen tierkesche seismesche Standard gebaut, sot de Jaiswal.Mängel am Design a Konstruktioun, besonnesch an eelere Gebaier, bedeiten datt vill Gebaier d'Gravitéit vun de Schock net widderstoen.
"Wann Dir dës Strukturen net fir d'seismesch Intensitéit designt, déi se an hirem Designliewen kréie kënnen, kënnen dës Strukturen net gutt funktionnéieren", sot de Jaiswal.
De Jaiswal huet och gewarnt datt vill vun de Strukturen, déi bleiwen, kéinte "däitlech geschwächt ginn wéinst deenen zwee staarken Äerdbiewen, déi mir scho gesinn hunn.Et gëtt nach eng kleng Chance fir en Aftershock staark genuch ze gesinn fir déi verschlechtert Strukturen erof ze bréngen.Also wärend dëser Aftershock-Aktivitéit sollten d'Leit vill Suergfalt huelen fir op dës geschwächt Strukture fir dës Rettungsefforten ze kommen.
Post Zäit: Feb-08-2023